دلایل کوتاهی و سفتی تاندون آشیل
کوتاهی و سفتی تاندون آشیل
🔹اين تاندون در اندام تحتاني و به عبارتي در عملكرد عضلاني و اسكلتي كل بدن ما، نقش اساسي دارد.
⛔️هرگونه اختلال و يا كوتاهي (سفتي بيش از حد) در اين تاندون ميتواند اثار مخربي در زندگي روزمره ما داشته باشد، لذا توجه به آن خالي از لطف نيست.
📣بنا به درخواست تعداد زيادي از شما مخاطبين به بررسي اين مسئله ميپردازيم لطفا با مطالب پيش رو همراه باشيد.
تاندون یا زردپی آشیل چيست؟
🔰تاندون یا زردپی آشیل قویترین تاندون یا زردپی بدن است.
🔹این تاندون موجب اتصال عضلات گاستروکنمیوس و سولئوس به پشت استخوان پاشنه شده
و با انتقال نیرو از طرف عضله به استخوان موجب پایین آمدن پا یا پلانتار فلکشن Plantar flexion میشود.
آناتومي تاندون آشيل:
🔹تاندون آشيل به عضله سه سر ساقی که در پشت ساق قرار دارد متصل است.
🔹این تاندون ۱۵ سانتی متر طول دارد و در پائین با یک زاویه ۳۰ درجه به استخوان پاشنه اتصال دارد.
🔹حرکات تاندون توسط یک بورس بافت همبند تسهیل می شود.
این تاندون از محل اتصال به استخوان و عضله سه سر خونگیری می کند.
🔹تاندون هاي پشت ساق که از عضله سه سر ساقی و تاندون آشیل شکل می گیرد
در بالا به زانو و در پائین به استخوان پاشنه اتصال دارند و سبب بسته شدن زانو و خم شدن به عقب کف پا می شوند.
🔹در حین دویدن نیرویی معادل ۱۰ برابر وزن بدن بر واحد سطح تاندون آشیل وارد می شود.
دقت داشته باشيد:
كوتاه بودن و يا سفت بودن تاندون آشيل در هر سني براي شخص مبتلا ميتواند دردسر ساز باشد:👇
♦️در سنين كودكي و نوپايي در قالب روي پنجه راه رفتن خود را نشان ميدهد (كه به مرور ميتواند عامل ايجاد ناننجاري هاي ارتوپدي مختلفي باشد)
♦️در بزرگسالان ميتواند عامل ايجاد گودي كمر، افتادگي شانه يا قوز پشتي
(شخص مبتلا مجبور است بيش از حد وزن بدن را به جلوي پا اعمال كند و تنه بيش ازحد به جلو رانده شده موجب ايجاد اختلال در ستون فقرات ميگردد)
همچنين در ورزشكاران كه مداوم نياز به حركات مختلف مچ پا دارند آنها را محدود ميكند.
♦️همچنين در فعاليت هاي روزمره مانند نشستن روي دوپا (چنباتمه زدن)
براي افرادي كه مجبور هستند در سطح پايين كار كنند مانند صنعتگران و مكانيك هاي خودرو و…
مشكلات مختلفي ايجاد ميكند و يا در استفاده از سرويس بهداشتي ايراني شخص دچار مشكل ميشود.
♦️مخصوصاً در بانوان كه دچار پاشنه درد و يا خار پاشنه ميباشند يكي از دلايل اصلي كوتاهي تاندون آشيل ميباشد.
🔰پس اين تاندون در بدن ما از اهميت بالايي برخوردار است كه عدم توجه به مشكلات تاندون آشيل اثرات بدي در عملكرد اسكلت و عضلات بدن ما دارد.
🔰به علت محل قرار گيري و نيز نوع عملكرد تاندون آشيل در بدن انسان،
اين تاندون در معرض ابتلا به آسيبهاي مختلفي قرار دارد.
❌بخشي از اين آسيب ها به حوادث مربوط ميشود كه منجر به پارگي، آسيب ديدگي، كشيدگي و تاندونيت(التهاب) آشيل ميگردد
🔴ميخواهيم در خصوص عارضه كوتاهي تاندون آشيل كه بسيار شايع است و گاهي خود افراد نيز از آن خبر ندارند صحبت كنيم.
📌كوتاهي آشيل چيست؟
📌چرا ايجاد ميشود؟
📌علائم آن چيست؟
📌عوارض آن چيست؟
📌روشهاي درمان كوتاهي آشيل چيست؟
❎لطفا براي بررسي و درك مطالب فوق همراهمان باشيد.
درمان کوتاهی آشیل در کودکان
درمان کوتاهی آشیل در کودکان
دلايل كوتاهي آشيل در كودكان:
🔴علت عملكردي (ناشناخته):
راه رفتن روی پنجه با علت ناشناخته یک اصطلاح برای توصیف عارضهای است که در آن کودکان بدون وجود هیچ دلیل مشخصی با پیروی از الگوی گام برداشتن پنجه به پنجه راه میروند.
این نوع عارضه را راه رفتن از روی عادت روی پنجه پا نیز میگویند كه اگر درمان نشود موجب ايجاد كوتاهي آشيل ميگردد.
🔴اختلال طیف اوتیسم (ASD):
برخی کودکان به دلیل گونه خاصی از تحریک حسی موجود در هنگام راه رفتن روی پنجه این شیوه راه رفتن را انتخاب میکنند.
هیچ گرفتگی یا کوتاهی در عضلههای ساق پا وجود ندارد و روی پنجه راه رفتن صرفاً دلیلی حسی دارد.
🔴فلج مغزی (CP):
کودکان مبتلا به فلج مغزی خفیف به دلیل آسیب دیدن عضلههای ساق پا (گاستروکنمیوس) و سفت و منقبض بودن این عضلهها روی پنجه راه میروند.
این گرفتگی عضلانی باعث میشود تا عضلههای ساق پا همواره منقبض باشند و پا را آنقدر به سمت بالا بکشند
که کودک پنجهاش را هنگام نشستن به طور عمودی روی زمین بگذارد یا روی پنجه پا بایستد.
چنانچه این گرفتگی کاهش نیابد یا تعدیل نشود،
عضله به مرور زمان به قرار گرفتن در این موقعیت کوتاه شده عادت میکند، سفت میشود و راه رفتن معمولی دشوارتر میشود.
علائم و عوارض كوتاهي تاندون آشيل در كودكان:
⛔️بارز ترين مشخصه كوتاهي تاندون آشيل در كودكان روي پنجه راه رفتن كودكان ميباشد.
📌در بالا عرض شد كه گاهي اين روي پنجه راه رفتن ابتدا به عنوان يك الگوي بد راه رفتن بروز ميكند،
يعني كودكان بدون دليل خاصي شروع به راه رفتن روي پنجه ميكنند.
⛔️البته گاهي قرار دادن كودكان روروئك و يا زود راه افتادن كودكان
از حد نرمال و يا اصرار والدين و اطرافيان براي سرپا نگهداشتن كودكان نو پازودتر از موعد
(متاسفانه در بسياري از والدين به علت ذوق در ايستادن و راه رفتن كودك دلبندشان اين عمل اشتباه انجام ميشود)
ميتواند در كوتاهي تاندون آشيل و روي پنجه راه رفتن كودكان موثر باشد.
⛔️عدم تمايل كودكان به استفاده از سرويس بهداشتي ايراني (اسلامي)
و درخواست آنها براي استفاده از سرويس فرنگي ميتواند از علائم پنهان كوتاهي تاندون آشيل باشد.
📌به علت كوتاهي تاندون آشيل كودك نميتواند در حالت چنباتمه بنشيند
اگر هم با مشكل در اين حالت قرار بگيرد خيلي زود بر اثر درد در ناحيه پاشنه و پشت زانو زود از جاي خود بلند ميشود.
📌با توجه به اين نوع نشستن هم ميتوان به كوتاهي آشيل پي برد.
⛔️همچنين در راه رفتن كودكان و نوجوانان احتما دارد شخص بيش از تمايل به اعمال وزن روي پنجه ها داشته باشد
و در زمان راه رفتن تنه بيش از به سمت جلو تمايل پيدا ميكند كه اغلب والدين از اين نوع بد راه رفتن شكايت دارند.
دلايل كوتاهي آشيل در بزرگسالان:
🔴عدم توجه به روي پنجه راه رفتن در كودكي و درمان نشده آن به صورت يك عادت در فرد ميماند و در بزرگسالي به در قالب كوتاهي آشيل شخص را دچار دردسر ميكند.
🔴عادت نشستن طولاني مدت در حالت دو زانو كه باعث ميشود پاشنه پا بالا قرار بگيرد و آشيل منقبض شود
🔴استفاده مداوم از كفش هاي پاشنه بلند در خانمها باعث ميشود تاندون آشيل به صورت طولاني مدت در منقبض ترين حالت خود باقي بماند و موجب كوتاهي ميگردد.
🔴عدم ورزش كردن و انقباض دائمي در بدن فرد، به طوري كه اگر شخص روزانه به انجام حركات ورزشي سبك هوازي و كششي بپرداز مثلاً روزانه ٣٠ دقيقه حتي در محل كار و منزل بپردازد، تا حد بسيار زيادي در شادابي بدن و انعطاف عضلات مختلف بدن مانند تاندون آشيل موثر است. در كوتاهي آشيل عدم ورزش كردن سبك از دلايلي است كه به الگوي بد زندگي ماشيني اين روزهاي ما مرتبط است.
🔴روي پنجه راه رفتن و يا رقص پا در ورزشكاران كه اگر اين حالت را ادامه دهند و از نرمشهاي كششي عضلات ساق قافل شوند به راحتي دچار كوتاهي آشيل خواهند شد.
🔴حوادثي مانند تصادفات و يا سكته هاي مغزي كه باعث آسيب به بخشي از مغز ميگردد كه حركات عضلات را كنترل ميكند.
🔴بيماري هاي مخرب اعصاب محيطي بدن مانند MS و ساير بيماري ها كه موجب ايجاد اختلال در عملكرد عضلات ميشوند.
علائم كوتاهي تاندون آشيل:
♦️در واقع ميتوان كن علائم اين ناهنجاري عضلاني ارتوپدي با عوارض آن يكسان است.
⛔️يعني علائمي كه براي كوتاهي تاندون آشيل در افراد مختلف بروز ميكند همان عوارضي ميباشد كه شخص مبتلا را دچار مشكلات در امور روزمره زندگي ميكند.
🔴اين عوارض و علائم تا حدودي در كودكان و بزرگسالان نسبت به مقداري سفتي و پيشرفت كوتاهي متفاوت ميباشد.
روشهاي درمان كوتاهي تاندون آشيل
روشهاي درمان كوتاهي تاندون آشيل به دو دسته تقسيم ميگردد:
– روشهاي غير تهاجمي
٢- روشهاي تهاجمي (جراحي)
🔰پزشكان متخصص ارتوپدي با در نظر گرفتن يك سري نكات و فاكتور ها روش درمان را انتخاب مينمايند.
‼️نكاتي مانند:
📌سن بيمار
📌وزن بيمار
📌ميزان شدت سفتي و كوتاهي تاندون آشيل
📌عوارض برجاي مانده از كوتاهي و سفتي تاندون آشيل
📌ميزان همكاري شخص مبتلا و خانواده او
📌توقع شخص مبتلا از درمان (در كودكان توقع والدين از درمان)
🔹با در نظر گفتن موارد فوق روش درمان انتخاب ميگردد.
🤔در نظر داشته باشيد هر يك از ناهنجاري هاي ارتوپدي هرچه در سنين پايين در دوران كودكي و نوجواني تشخيص داده شود درمان آن راحت تر و عوارض برجاي مانده از آن كمتر خواهد بود.
بررسي روشهاي غيره تهاجمي در درمان كوتاهي تاندون آشيل
🔹روشهاي به جز جراحي در درمان كوتهاي تاندون آشيل را غيره تهاجمي مينامند.
روشهايي مانند:
✅انجام حركات و نرمشهاي ورزشي براي افزايش طول تاندون آشيل.
✅استفاده از ارتوز هاي مناسب (كفش طبي و اسپيلنتهاي شبانه).
✅گچ گيري (گرفتن گچ در وضعيتي كه منجر ميشود در مدت ٣ تا ٥ هفته تاندون آشيل افزايش طول پيدا كند كه از روشهاي بسيار پاسخگو ميباشد).
✅انجام فيزيوتراپي به صورت منظم در كنار استفاده از ارتوزهاي مناسب.
استفاده از ارتوز ها در درمان كوتاهي تاندون آشيل
✅اين روش در سنين زير ١٨ سال از روشهاي بسيار موثر ميباشد.
1– استفاده مداوم از كفش طبي
كفش طبي ساخته شده براي درمان اين عارضه بايد به گونه اي طراحي گردد كه كودك را مجبور كند پاشنه خود را روي زمين قرار دهد.
اين نوع كفش بايد داراي ساق بلند و پاشنه كوتاه و در مقابل قابليت بالا قرار دادن پنجه پارا داشته باشد و دقيقاً برعكس عارضه عمل كند.
استفاده طولاني مدت از اين كفش ها به صورت روزانه تاثير بسيار فوق العاده در درمان دارد.
٢- در موارد شديد تر در كنار استفاده از كفش اسپيلنت ها و بريسهاي اصلاحي تجويز ميگردد تا تاندون آشيل را در حالت ارتجاعي و كشيدگي قرار دهد،
معمولاً اين وسيله ها براي هنگام خواب كودك استفاده ميگردد تا هم تاثير بيشتري داشته باشد و هم كودك و اطرافيان اذيت نشوند.
اين وسايل با قرار دادن مچ پا در حالت ٩٠ يا ٨٠ درجه باعث ايجاد كشيدگي در طول تاندون آشيل ميگردد و درمان صورت ميگيرد.
🔰دقت داشته باشيد چون وسايل كمكي همچون كفش و اسپيلنت ها به صورت طولاني مدت همراه كودك است و دائماً پاها را تحت كنترل دارد
تاثير بسيار فوق العاده اي در درمان دارد از اين رو اولين رويكرد درماني در تمام دنيا استفاده از اين وسايل كمكي ميباشد.
لطفا با دقت مطالعه بفرماييد:👇
🔰عضلات بر خلاف استخوانها از بافتي تشكيل شده اند كه قابليت انعطاف و همچين تقويت را دارند و از يك رو اگر به عضلات بدن توجه نشود
اين خطر وجود دارد كه اين عضلات دچار تنبلي و به دنبال آن منقبض و منبسط بشوند
و انسان را دچار مشكلات متعدد عضلاني و اسكلتي بنمايند.
🔹وظيفه عضلات در بدن حفاظت از شكل استخوان بندي و اسكلت بدن انسان ميباشد، در نتيجه هرجا عضلات به درستي عمل نكنند
اين خطر وجود دارد كه تغيير شكل استخواني و دفورميتي ايجاد شود.
✅از آنجايي كه تاندون آشيل هم از اين قائده مستثنا نيست در نتيجه ميتوان با انجام يك درمان منظم آشيل را از سفتي و كوتاهي خارج نمود
كه در سنين پايين (زير ١٨ سال) اين كار راحت تر خواهد بود.
روشهای درمان غير تهاجمی سفتی و كوتاهی تاندون آشيل
🔰در بررسي روشهاي غير تهاجمي ميتوان از روش موثر گچ گيري نام برد.
🤔در اين روش پزشك متخصص ارتوپدي با تشخيص خود پاي شخص را در وضعيتي و پوزيشني خاص گچ گيري مينمايد، و در مدت گچ گيري تاندون آشيل به صورت مداوم و يك نواخت تحت فشار قرار ميگيرد و باعث ميشود كه كوتاهي به مرور برطرف شود.
❎خاصيت ارتجاعي تاندون آشيل اين اجازه را به پزشك ميدهد تا در مدت چند هفته در داخل گچ تاندون تحت فشار قرار بگيرد و از حالت انقباض خارج شده و طولي طبيعي و نرمال خود را به دست آورد.
🔰مدت زمان گچ گيري با توجه به ميزان شدت سفتي و كوتاهي آشيل توسط پزشك متخصص ارتوپدي تعيين ميگردد كه اين زمان ميتواند بين ٣ الي ٥ هفته متغير باشد
دقت بفرماييد:👇
🔰پرشك متخصص ارتوپدي با قرار دادن پا شخص در حالت Dorsi Flexion (در حالتي كه پنجه شخص رو به سمت بالا قرار دارد) گچ گيري مينمايد.
🤔ميتوانيد همين حالا امتحان كنيد👇
‼️لطفا در حالت ايستاده و يا نشسته پنجه پاي خود را به سمت بالا كشش دهيد، در اين لحظه متوجه كشيدگي و فشار روي عضلات پشت ساق پا و زانو خواهيد شد.
🔹با اين تصور راحتر ميتوان عملكرد گچ گيري براي بهبودي تاندون آشيل را درك كرد.
✅پاي شخص درون گچ چند هفته در اين حالت كشيدگي و اعمال فشار بر روي تاندون آشيل قرار ميگرد و نتيجه كشيدگي و افزايش طول تاندن به ميزان مورد نظر پزشك خواهد بود.
لطفا به عكس هاي زير توجه بفرماييد:
👇👇
نحوه قرار گيري پا درون گچ در دوران درمان كوتاهي آشيل
📌روش درمان با گچ براي برطرف كردن كوتاهي تاندون آشيل همانند تمام روشهاي درمان بيماري ها مختلف، همراه با سختي و دشواري ميباشد.
✅ولي چون يكي از روشهاي كم هزينه و با پاسخ سريع و كم عارضه ميباشد بسيار در درمان كوتاهي تاندون آشيل موثر خواهد بود.
🔰البته پس از پايان دوره گچ گيري، پزشك متخصص ارتوپدي با تجويز چند ورزش و حركت اصلاحي و در صورت لزوم تجويز فيزيوتراپي به ادامه درمان ادامه ميدهد.
🔹در نظر داشته باشيد چون آشيل در وضعيت انقباض و انبساط دائمي قرار دارد بايد هميشه مراقب بود از اين رو پس از پايان گچ گيري پزشك با تجويز حركات اصلاحي و نيز دستور به استفاده از كفش طبي و يا اسپيلنتهاي شبانه از اين تاندون و از درمان انجام شده مراقبت مينمايد.
🔰نوجوان حدودا ١٠ ساله پسر
♦️با كوتاهي و سفتي تاندون آشيل
❌كه زمان نشستن در سرويس بهداشتي و حالت چنباتمه زدن دچار مشكل بود و نيز توانايي بالا آوردن مچ پارا نداشت.
📣لطفا به تصاوير قبل و بعد از درمان اين نوجوان با روش گچ گيري توجه بفرماييد👇👇
پس از ٤ هفته گچ گيري آقاي دكتر عرب به لطف خداوند متعال، كوتاهي آشيل اين نوجوان درمان گرديد.
به عكسهاي بعد از درمان توجه بفرماييد👇👇
کشش تاندون آشیل
١-کشش عضله ساق پا:
▪️ کودک يا شخص مورد نظر را به پشت روی سطح راحتی مانند تختخواب محکم بخوابانید.
▪️ زانوها را صاف کنید و پاها را روی تخت قرار دهید، سپس کف پا را رو به بالا (به سمت سر کودک) حرکت دهید و مچ پا را خم کنید (مانند تصویر پایین).
▪️ این حالت کشش را به مدت 15 تا 30 ثانیه در انتهای حرکت (یعنی تا جایی که دامنه حرکتی اجازه میدهد) به شرط درد نداشتن شخص حفظ کنید.
▪️ پا را به حالت اول برگردانید. هر روز 20بار این حرکت را برای هر پا تکرار کنید.
لطفا به تصوير زير توجه بفرماييد
👇👇
کشش تاندون آشیل
▪ کودک يا شخص مورد نظر را به پشت روی سطح راحتی مانند تختخواب محکم بخوابانید.
▪ زانوهای را خم کنید، سپس کف پا را رو به بالا، به سمت سر شخص، حرکت دهید و مچ پا را خم کنید (مانند تصویر پایین).
لطفا به تصوير زير توجه بفرماييد
👇👇
▪ این حالت کشش را به مدت 15 تا 30 ثانیه در انتهای حرکت (یعنی تا جایی که دامنه حرکتی اجازه میدهد) به شرط درد نداشتن شخص حفظ کنید.
▪ پا را به حالت اول برگردانید. هر روز 20بار این حرکت را برای هر پا تکرار کنید.
٣-تغییر وضعیت از حالت نشسته به ایستاده:
▪️ کودک يا شخص مورد نظر را روی صندلی مخصوص یا چهارپایه بنشانید.
▪️ دستهایتان را پایین زانوهایش به گونهای قرار دهید که فشار متوسط مداوم رو به پایینی اعمال شود و شخص تحریک شود تا پاشنهها را روی کف زمین نگه دارد.
▪️ شخص را وادار کنید تا با نگه داشتن پاشنهها روی زمین بایستد (مطابق تصویر پایین).
▪️ سعی کنید انجام این تمرین برای مخصوصاً براي کودک جنبه بازی داشته باشد، میتوانید انجام آن را با حرکتهایی مثل کوبیدن دو دست به یکدیگر،
درست کردن حباب، بالا نگه داشتن اشیاء، تمرین کردن روبروی آینه و… لذتبخش سازید.
لطفا به تصوير زير توجه بفرماييد
👇👇
٤-کشش عضله ساق پا مناسب كودكان بالاي ٦ سال و بزرگسالان:
▪️ از کودک يا شخص مورد نظر بخواهید تا به فاصله تقریباً 60 سانتیمتری (دو فوتی) از دیوار بایستد
و هر دو دست را تا نزدیکی شانه بالا بیاورد و روی دیوار بگذارد.
▪️ سپس از او بخواهید تا با صاف نگه داشتن زانوی پای راست، پای راست را به سمت دیوار حرکت دهد
و سپس تا جایی که در پشت عضله ساق پا احساس کشش میکند خم شود. مطمئن شوید که پاشنه پای راست روی زمین باقی میماند (مطابق تصویر پایین).
▪️ شخص باید این حالت کشش را 15 تا 30 ثانیه حفظ کند.
▪️ این تمرین را باید هر روز ٢٠ بار برای هر پا تکرار کرد.
لطفا به تصوير زير توجه بفرماييد
👇👇
تمرین های مفید دیگر
▪️ انجام حرکت اسکوات. از کودک بخواهید تا کف پاها را صاف روی زمین قرار دهد، پاها را به عرض لگن باز کند و به آهستگی بدن را با خم کردن زانوها و مفصلهای ران پایین بیاورد
و در این بین قفسه سینه را صاف نگه دارد.
لطفاً به تصوير زير توجه بفرماييد👇👇
٦- راه رفتن روي پاشنه
اين روش بسيار موثر است
▪️در اين روش دقيقاً بلعكس راه رفتن روي پنجه عمل ميكند.
▪️در اين حالت اعمال وزن بدن شخص روي پاشنه باعث ميگردد تاندون آشيل تحت فشار قرار بگيرد و افزايش طول تاندون آشيل اتفاق بي افتد.
▪️اين تمرين را در دفعات ١٠ الي ١٥ مرتبه اي هر دفعه به مدت ٣ الي ٤ دقيقه شخص روي پاشنه راه برود.
لطفا به تصوير زير توجه بفرماييد
👇👇👇
روش تهاجمي در درمان كوتاهی تاندون آشيل
🔹روش تهاجمي يا جراحي
🔹اگر هيچ يك از روشهاي گفته شده در روزهاي گذشته يعني روش استفاده از كفش طبي و اسپيلنت، روش گچ گيري، روش ورزشها و حركات اصلاحي و فيزيوتراپي پاسخ نداد در انتها روش جراحي پاسخگو ميباشد.
جراحي كوتاهي تاندون آشيل به روش Z-plasty يا روش به اصطلاح زيگزاگ
🔹عمل جراحی بلند کردن تاندون به روش های گوناگونی صورت میگیرد. معمول ترین آنها روش Z-plasty است.
در این روش تاندون به صورت شکل Z بریده شده و سپس با باز کردن محل بریدگی آن را بصورت دیگری میدوزند.
به تصاوير زير توجه بفرماييد👇👇
قطعاً هيچ يك از روشهاي درماني عاري از دردسر و دشواري نيست.
روشهاي درمان جراحي نيز خالي از عوارض و مشكلات نيست ولي جز روشهاي درمان موثر ميباشد.
🔹بعد از عمل جراحی بلند کردن تاندون معمولا مفصل نزدیک آن تا چند هفته به کمک آتل یا اسپلینت بیحرکت میشود تا تاندون فرصت ترمیم محل جراحی را داشته باشد.
✅پس از آن بیمار تحت درمان های فیزیوتراپی بصورت انجام نرمش های کششی و تقویتی قرار میگیرد تا بتدریج قدرت تاندون و قابلیت انعطاف آن و همچنین قدرت عضله متصل به آن بیشتر شود.